Omgevingsvisie Haaksbergen

Grove omschrijving van hoe de leefomgeving eruit moet zien in 2040.

De gemeente Haaksbergen heeft afgelopen jaar met hulp van inwoners en partners gewerkt aan een omgevingsvisie. Dat is een grove omschrijving van hoe de leefomgeving van Haaksbergen, Buurse, Sint Isidorushoeve en het buitengebied eruit moet zien in 2040. Alle gemeenten in Nederland zijn verplicht om begin 2027 zo’n visie te hebben, als een kompas om richting te geven aan keuzes over de inrichting van de leefomgeving. Eerder dit jaar ontving de gemeente 32 formele reacties op de ontwerp omgevingsvisie. Dat was reden voor diverse aanpassingen. Het college van B&W biedt de omgevingsvisie nu ter besluitvorming aan de raad aan.

De gemeente wil door de omgevingsvisie bestaande kwaliteiten in de omgeving behouden of zelfs versterken en daarnaast ruimte geven aan nieuwe ontwikkelingen. En nieuwe ontwikkelingen komen er zeker op de gemeente af. Er zijn landelijke vraagstukken die ook in Haaksbergen spelen en waarvoor een oplossing moet komen. De noodzakelijke versnelling van de woningbouw, de vergrijzing, afname van zorgpersoneel, energietransitie, gevolgen van klimaatverandering en de agrarische sector die onder druk staat. Om er maar een paar te noemen.

Extra impact
Enkele van die vraagstukken en problemen hebben extra impact in Haaksbergen. Een aantal voorbeelden. Als plattelandsgemeente heeft Haaksbergen te maken met agrariërs die zich bezinnen op hun toekomst. Wellicht gaan stoppen of het over een andere boeg gooien. Ook merkt de gemeente op dat er een groot verlangen is bij veel inwoners en bezoekers om de vrije tijd in het fraaie buitengebied door te brengen. Verder heeft Haaksbergen te maken met een ouder wordende bevolking, maar wil de gemeente ook aantrekkelijk blijven voor jonge huishoudens. Voor alle doelgroepen zijn voorzieningen en ontmoetingsplekken belangrijk. Net als geschikte huizen. Er zijn kleine, betaalbare woningen nodig voor de kleiner wordende huishoudens.

Drie hoofdopgaven
In de omgevingsvisie zijn drie hoofdopgaven aangewezen: Samen sociaal, Krachtige kernen en Toekomstbestendig buitengebied. Per opgave geeft de gemeente aan waar ze mee aan de slag wil. Vervolgens is ook nog gekeken wat dit betekent voor vijf verschillende gebieden in Haaksbergen. In Buurse en Sint Isidorushoeve spelen immers weer andere issues dan in het centrum of de Veldmaat. Voorbeelden van zaken die de  gemeente op wil pakken zijn het realiseren van meer ontmoetingsplekken, fiets- en wandelpaden en openbaar groen. Maar ook het behouden van voldoende voorzieningen in alle kernen en het bouwen van voldoende betaalbare woningen. Daarnaast wil de gemeente voldoende ruimte creëren voor bedrijven en het Haaksbergse centrum levendig houden. 

Actuele ontwikkelingen
In de ontwerp omgevingsvisie was te lezen dat de gemeente agrariërs wil helpen met nieuwe ontwikkelingen op hun erf. Naar aanleiding van reacties van inwoners wordt in de omgevingsvisie nu duidelijker weergegeven dat landbouw in Haaksbergen zo veel mogelijk behouden moet worden. Hoewel er, meent het college, op een boerenerf onder voorwaarden ook ruimte voor andere vormen van ondernemerschap moet zijn. Voor het buitengebied van Sint Isidorushoeve zijn die mogelijkheden beperkter. Landbouw mag hier niet belemmerd worden door nieuwe functies, zoals woningbouw. Verder is nu te lezen dat  wordt gestreefd naar een goede balans tussen natuur en rust enerzijds en recreatie anderzijds.Verder gaf het kabinet afgelopen jaar het startsein voor verstedelijkingsstrategieën in meerdere regio’s, waaronder Twente. Dat betekent dat ook Haaksbergen tot 2050 rekening moet houden met extra groei. Dat is een belangrijke actuele ontwikkeling die is verwerkt in de omgevingsvisie.

In gesprek met de samenleving
De omgevingsvisie is stapsgewijs tot stand gekomen. De gemeente heeft bestaand relevant beleid geïnventariseerd en trends en ontwikkelingen in beeld gebracht die op het grondgebied van de gemeente afkomen. Professionele organisaties hebben de gelegenheid gehad om mee te denken over wat ze willen behouden en wat er anders moet. Maar ook inwoners hebben dat kunnen doen.  Ze zijn bevraagd bij evenementen als de Vitaliteitsbeurs en een toneelvoorstelling of aangesproken tijdens hun bezoek aan een supermarkt of sportwedstrijd. Verder gingen vertegenwoordigers op omgevingsvisite bij inwoners in de vijf gebieden en was er online de mogelijkheid mee te denken.

Vervolg
Het is de planning dat de gemeenteraad deze stukken behandeld in de commissie Ruimte van 12 november 2025 en in de gemeenteraad van 26 november 2025. Na vaststelling is de omgevingsvisie de basis voor toekomstige keuzes en meer gedetailleerd beleid.

Bijlagen
Besluit college (pdf | 929 KB).
Raadsvoorstel (pdf | 927 KB).
Omgevingsvisie (pdf | 8.8 MB).
Bijlage omgevingsvisie (pdf | 3.4 MB).
Zienswijzennota (pdf | 452 KB).
Eerste participatieronde (pdf | 739 KB).
Tweede participatieronde (pdf | 475 KB).