Veelgestelde vragen asielopvang

Wat is waar en wat niet over de opvang van asielzoekers?

De Spreidingswet is er. Alle gemeenten in Nederland moeten meewerken aan de opvang van asielzoekers. Ook Haaksbergen. Er is al veel gezegd en geschreven. Maar wat betekent dit nu precies? En wat is waar, en wat niet? 

Vragen of ideeën?

Mail naar opvang@haaksbergen.nl. De gemeente deelt updates via de website en nieuwsbrieven. Ook belangrijke documenten worden daar gepubliceerd.

Wat houdt de Spreidingswet in?

De Spreidingswet zorgt ervoor dat alle gemeenten in Nederland meewerken aan de opvang van asielzoekers. In Overijssel controleert de Commissaris van de Koning of dit goed gebeurt. Gemeenten die niet meewerken, kunnen hun zeggenschap verliezen.

Wat betekent dit voor Haaksbergen?

De gemeenteraad zei eerder: “Doe wat kan, niet wat moet.” Maar door de grote opvangnood is meewerken nu verplicht. Haaksbergen wil zelf de regie houden en samen met inwoners de wet uitvoeren.

• Haaksbergen moet 129 asielzoekers opvangen.
• Nu worden 34 alleenstaande minderjarige asielzoekers opgevangen aan de Molenstraat. In 2026 verhuizen zij naar de Van Brakelstraat, waar plek is voor 50 jongeren.
• Er moeten dus nog 79 mensen worden opgevangen. Wie dat zijn, wordt bepaald samen met het COA. Gemeenten kiezen vaak voor gezinnen, maar dat hangt af van wie er aankomt in Ter Apel.
Wat vinden inwoners?

In september 2025 konden inwoners meedenken via een vragenlijst. Er kwamen 944 reacties. Belangrijkste punten:

• Zowel voor- als tegenstanders gaven hun mening.
• Veiligheid is het belangrijkste thema.
• Er is een voorkeur voor kleinschalige opvang met gezinnen.
• Bereikbaarheid is belangrijker dan nabijheid van winkels of voorzieningen.
Waarom wil de gemeente nu 100 in plaats van 79 asielzoekers opvangen?

De gemeente Haaksbergen vindt het belangrijk om goed te luisteren naar zorgen van inwoners. Uit de peiling, maar ook uit de gesprekken met wijkraden, de belangenvereniging, maatschappelijke organisaties en de bijeenkomst van 27 mei 2025 kwam naar voren dat veiligheid het belangrijkste is voor de inwoners. Daarom kiest de gemeente voor een zorgvuldige aanpak. Veiligheid staat voorop: bij een azc met 100 plekken is er dag en nacht toezicht en beveiliging, dit regelt het COA. Dit ontzorgt de gemeente. Bij kleinere locaties is geen permanente beveiliging en begeleiding. Bewoners wonen meer zelfstandig.

Hoe lang blijft het azc?

Het azc blijft in ieder geval vijf jaar op dezelfde plek vanaf het moment van ingebruikname.

Hoe kiest de gemeente een locatie?

De gemeente zoekt samen met het COA naar geschikte plekken. Ze kijken naar bereikbaarheid, veiligheid, voorzieningen en draagvlak.

Kan ik zelf een locatie voorstellen?

Ja. Inwoners met een pand of terrein kunnen zich melden via opvang@haaksbergen.nl. De gemeente gaat dan in gesprek, als de eigenaar wil verkopen of verhuren.

Hoe gaat het verder?
• Op 14 oktober 2025 bespreekt de commissie Samenleving en Bestuur de criteria voor een azc-locatie.
• Op 30 oktober 2025 bespreekt de gemeenteraad deze criteria.
• Daarna kiest het college van burgemeester en wethouders een definitieve locatie. Dit besluit wordt openbaar.
Wat is het verschil tussen een asielzoeker, vluchteling of statushouder?

Asielzoeker

Iemand die in Nederland komt en vraagt om bescherming. Deze persoon heeft nog geen verblijfsvergunning. De overheid onderzoekt of hij of zij mag blijven.

Vluchteling

Iemand die moet vluchten uit zijn land vanwege oorlog, geweld of vervolging. Als de overheid vindt dat deze persoon echt gevaar loopt, krijgt hij of zij een verblijfsvergunning. Dan is die persoon officieel een vluchteling.

Statushouder

Iemand die een verblijfsvergunning heeft gekregen en dus in Nederland mag blijven. Deze persoon mag wonen, werken en meedoen in de samenleving.

Feit of fictie: Peiling locatiekeuze asielzoekersopvang

FEIT
De gemeente stelde in de peiling bewust de vraag niet ‘Wilt u wel of geen azc in Haaksbergen?’

Het college voert de Spreidingswet uit en is daarom verplicht vluchtelingen op te vangen. De manier waarop gebeurt in overleg met de inwoners. Daarover gaat de peiling.

FICTIE
De gemeente luistert niet naar inwoners.

De gemeente is voortdurend in gesprek met allerlei groepen uit de samenleving, zoals wijkraden, de belangenvereniging, maatschappelijke organisaties, etc. Resultaten uit peiling en bijeenkomsten worden meegenomen in de besluitvorming en het overleg met het COA. Een daarvan is het thema veiligheid. Daarom is dat als speerpunt benoemd.

FICTIE
De peiling is gemanipuleerd, alleen mensen die het eens waren met de komst van een azc hebben deze ingevuld.

De peiling stond open voor alle Haaksbergenaren. Er kwamen reacties van zowel voor- als tegenstanders van een azc.

FICTIE
De gemeente beslist over het azc op basis van de online peiling.

Dat is niet het geval. De basis vormen de zogeheten ‘harde criteria’:

Op de harde criteria kan geen invloed uit worden geoefend:

• Geen ruimtelijke en/of milieutechnische belemmeringen;
• Tijdig beschikbaar voor de opvangvraag van het COA;
• Te koop staande en leegstaande panden;
• De komende vijf jaar niet in beeld voor woningbouw;
• Eigendom gemeente/provincie;
• Eigendom maatschappelijke partner;
• Voor in ieder geval 5 jaar beschikbaar;
• Nabijheid OV;
• Aansluiting op ondergrondse infra;
• Goede bereikbaarheid, onder meer voor hulpdiensten;
• Parkeergelegenheid is te realiseren zonder de omgeving te belasten;
• Voldoende omvang.

De peiling gaat over criteria waar wel invloed op kan worden uitgeoefend:

• Locatie
• Veiligheid en leefbaarheid
• Inrichting omgeving
• Communicatie

De uitkomsten van de peiling zijn slechts een onderdeel van alle informatie op basis waarvan besloten wordt. Het college neemt ook de gesprekken met wijkraden, belangenvereniging, bijeenkomst van 27 mei 2025, en diverse overleggen in de samenleving mee in de beslissing. Ook hier is steeds het thema veiligheid als belangrijk thema benoemd, inwoners hebben hier zorgen over.

FICTIE
Mensen die geen computer hebben konden de peiling niet invullen.

Op het gemeentehuis lagen papieren versies van de peiling klaar. In totaal hebben 9 inwoners de peiling handmatig ingevuld.

Feit of fictie: De locatie

FICTIE
De Holthuizenschool wordt gereedgemaakt voor opvang, er is immers al een vergunning aangevraagd voor een douche.

De Holthuizenschool staat bekend als ‘sleutelproject voor woningbouw’. Op deze locatie verwachten we binnen 5 jaar woningbouw te kunnen realiseren. Dat betekent dat er geen azc komt op locaties zoals de Bartokstraat of de Holthuizenschool.

De vergunning voor het aanbrengen van een douche is aangevraagd omdat de Holthuizenschool tijdelijk anti-kraak verhuurd wordt, in overleg met de buurt.

FICTIE
De school aan de Van Brakelstraat wordt gereedgemaakt voor opvang van volwassen asielzoekers.

De Van Brakelstraat wordt uitsluitend gereedgemaakt voor de opvang van maximaal 50 alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Dat betreft een verhuizing van de 34 amv’ers aan de Molenstraat, aangevuld met 16 alleenstaande minderjarige vreemdelingen.

Feit of fictie: de financiën

FICTIE
De gemeente verdient fors aan de opvang van asielzoekers

In principe draagt het COA alle kosten van een azc.

Een gemeente kan wel tegemoetkoming in de voorbereidingskosten ontvangen voor de opening van een nieuw opvangcentrum. Overige regelingen zijn specifiek per locatie en staan op de website van COA: COA - Financiële regelingen voor gemeenten | www.coa.nl

Gemeenten met een azc krijgen daarvoor extra geld van de Rijksoverheid. Bijvoorbeeld om onderwijs te regelen voor de kinderen van asielzoekers. Deze vergoedingen zijn een tegemoetkoming in de extra kosten en afhankelijk van hoeveel vluchtelingen we opvangen, voor welke periode en of er alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv’ers) bij zijn. Lees er meer over op de website van de Rijksoverheid. 

Als de gemeente een gebouw verhuurt aan het COA, dan is dat gewone huur en valt buiten deze vergoedingen.

FEIT
De gemeente krijgt extra geld als er meer opvangplekken aangeboden worden dan verplicht

Gemeenten die vrijwillig méér opvangplekken aanbieden dan verplicht, kunnen een specifieke uitkering (SPUK) krijgen. Deze uitkering is vrij te besteden, dus niet alleen voor opvang.

De hoogte hangt af van het aantal extra plekken:

• Minder dan 100 extra plekken: €1.000 per plek

De uitkering geldt alleen voor duurzame opvangplekken die boven de wettelijke taakstelling liggen.

FICTIE
De gemeente krijgt extra geld bij de opvang van asielzoekers omdat er dan meer mensen in de gemeente wonen.

Dit is niet het geval. Haaksbergen heeft ongeveer 24.000 inwoners. Asielzoekers tellen niet mee als inwoners van Haaksbergen.

Feit of fictie: De asielzoekers

FICTIE
Asielzoekers mogen niet werken

Een asielzoeker mag in Nederland werken. De asielaanvraag moet dan wel minstens 6 maanden in behandeling zijn. Werken kan alleen als de werkgever een tewerkstellingsvergunning (TWV) heeft. Er is geen beperking in het aantal weken dat een asielzoeker per jaar mag werken. (bron: Rijksoverheid)

FICTIE
Er komen alleen ‘gelukszoekers’ naar Nederland

Je mag in Nederland blijven als je in het land van herkomst gevaar loopt door oorlog, geweld of vervolging. Armoede, honger, natuurrampen en andere redenen zijn geen reden voor een verblijfsvergunning. De meeste asielzoekers die nu hier asiel aanvragen, krijgen een verblijfsvergunning. Er zijn weinig aanwijzingen voor ‘bijstandstoerisme’. Veel migranten, vaak jong, blijken niet goed op de hoogte te zijn van onze sociale voorzieningen. Uit onderzoek blijkt dat de meeste vluchtelingen bij vertrek niet weten waar ze naar toe vluchten, maar dat onderweg bepalen of hier per toeval terecht komen. De aanwezigheid van familie en bekenden, veiligheid en kansen spelen een rol. (bron: website van COA)

Op de website van COA vindt u een pagina met wat waar is over asielopvang.