Wat is de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)?

Tegelijk met de inwerkingtreding van de Omgevingswet gaat de Wkb in werking. 

Wanneer u nu bouwt is het mogelijk dat iemand van de gemeente langskomt om uw bouw te controleren (in lijn met het Bouwbesluit 2012). Vanaf 1 januari gaat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in werking. De technische bouwtoets verschuift dan in veel gevallen naar een onafhankelijke kwaliteitsborger. Dit betekent dat de gemeente niet langer het bouwtoezicht doet, maar een onafhankelijk bedrijf. Tijdens de bouw controleert een kwaliteitsborger of volgens de regels gebouwd wordt. Indien blijkt dat er niet volgens de regels wordt gebouwd, informeert de kwaliteitsborger de gemeente (bevoegd gezag). De gemeente kan dan besluiten de bouw stil te leggen.

Wkb gaat stapsgewijs in vanaf 2024

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) gaat vanaf 1 januari 2024 in voor nieuwbouwprojecten en gaat vermoedelijk halverwege het jaar ook gelden voor verbouwingen. Dat hebben de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten aangegeven.

De veranderingen uit de Wkb gelden (naar verwachting) tot en met 2028 alleen voor eenvoudige bouwwerken. Dit zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Daarna volgen de andere bouwwerken. Hierdoor kunnen bouwbedrijven en gemeenten stap voor stap ervaring opdoen met het nieuwe toezicht in de bouw.

Nieuwe wet: strenger bouwtoezicht en een betere aansprakelijkheidsregeling

Wat zijn de 5 belangrijkste veranderingen?

• Onafhankelijke kwaliteitsborgers controleren of een gebouw voldoet aan de wettelijke technische eisen. Dit doen zij tijdens het ontwerp en op de bouwplaats. Deze controleurs heten kwaliteitsborgers.
• De aannemer is verantwoordelijk voor de gevolgen van alle gebreken in de bouw die hij zelf veroorzaakt heeft. Als er gebreken zijn, dan kan de klant de aannemer dwingen om de fouten te repareren. Ook als de klant deze fouten pas later ontdekt.
• De aannemer moet de klant laten weten of en hoe hij zich heeft verzekerd tegen faillissement en risico's op schade en gebreken. 
• Klanten kunnen, net als in de huidige situatie, 5% van het bouwbedrag (aanneemsom) parkeren bij de notaris. Nu gaat dit bedrag automatisch naar de aannemer als het gebouw klaar is. Na invoering van de Wkb keert de notaris het geld aan de aannemer uit, wanneer de klant aangeeft dat alle gebreken zijn verholpen.
• Wanneer de kwaliteitsborger of de gemeente een probleem ziet, kan de gemeente de bouw stilleggen.

Waarom de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen?

Het kabinet wil dat bouwbedrijven de kwaliteit van hun werk beter controleren. Zo kan de bouwkwaliteit van gebouwen verbeteren door minder bouwfouten en gebreken. Bijvoorbeeld constructiefouten, brandonveilige situaties, onvoldoende isolatie of een slecht functionerende ventilatie. Ook hoeven bouwbedrijven minder kosten te maken voor het herstel van bouwfouten. En het werk van onafhankelijke controleurs (kwaliteitsborgers) wordt makkelijker en sneller, omdat de bouwers zelf al veel gecontroleerd hebben.

Animatie Bouwend Nederland over de Wkb